Saturday, April 7, 2012

Pawl 10 leh Pawl 12 zirlaite tan
-Dr Malsawmliana

Pawl 10 leh 12 zirlaiten Exam an zo a, an result pawh a chhuak hnai tawh mai thei e. Tuna result nghak mek te hian an zir leh zel turah ngaihtuahna mumal tak an seng lawk tawh ang em ? Tunhma kha chuan Matric First Division-a pass te chuan Science lak an tum deuh ngei a, Pachhunga College lamah an liam thla duak thin a. Arts subject chu Second division-a pass te lak turah kan ngai hmiah thin. Tin, mahni a tum mumal neih kha a har a, thiante zir ang zir ve mai kha a awl a, thiante luhna a luh te kan duh a, chuvangin hma lam hun thlirna leh ngaihtuahna kan nei vak lo. Mahni tui zawng zir aiin thiante zir ang zir leh an luhna a luh ve kha kan duh zawk. Chuvangin tum nei rana lehkha zir kha kan tlem a, tunah hian a nghawng chu a rawn lang chhuak ta. Thalai lehkha thiam zingah tum mumal nei kan tlem a, ‘nih tum bik’ leh ‘thawh tum bik’ kan nei lova, a rem rem a ni lo thei tawh lo. Hei hi tum mumal nei lova lehkha zir pawi zia a ni.
Tun thleng hian zirlaite zingah tum mumal nei rana lehkha zir hi kan tam lo hle mai a, BA/MA zirlaite zingah pawh a ni tho. Hemi a nih avang hian zirna lama kan kal chhoh zelnaah rualelna kan neih tawk loh phah thin a, chu chuan hna zawnna thlengin a nghawng chho ta a ni. Mizote zingah hian ‘hna’ kan tih hi ‘Sawrkar hna’ ni bik tlata hriatna hi a awm tlat a, hei hian min tibuai thin. Chuvangin hna zawnna kawngah pawh tam tak chuan Sawrkar hna a nih loh chuan dil kan tum lova, kan hmu a nih pawhin hna dang zawn pahin kan thawk vel mai mai thin.
Tunah erawh chuan zirlaite zingah hetiang rilru put nachang hre lo awm mahse nu leh pa te an fing tawh a. Kan fate zirna ah ngaihtuahna kan seng ve \an tawh a, an zir leh zel tur leh an zirna hmun tur thlengin kan ngaihtuah pui tawh. Hei hi hmasawnna lian tak a ni. Tunhma in nu leh pa chu sawi loh, Sikul a zirtirtute zingah pawh an zirlaite hmakhua ngaihtuahna pui leh inkawhhmuhna hi a awm lo hrim hrim a. A khat tawk ‘what is your aim in life? What is your ambition?’ tih kha zirlaite an zawt leh ringawt \hin a. Kan nih duh kan sawi a, a nih theih dan leh a kalkawng kha min kawhhmuh leh ngai chuang lo. Chuvangin career awareness lamah hian kan hniam hle a ni.Tunah erawh kan zia ta deuh e.
Tuna pawl 10 result nghak mek te hian an pass hnuah eng kawng nge an zawh ang ? Pawl 11 an zir zawm dawn a nih chuan Arts, Science, Commerce zir tur a awm a, an thlang fel tawh em? Professional course hrang hrang Pawl 10 zawh hnua a zir theih te an zir zawk dawn?
Pawl 12 Result nghak mek zingah pawh, a bikin Science lam chuan Technical Entrance Exam bei turin an inbuatsaih torah ngai ila, Arts leh Commerce lam te hian kan hma lam kan ti fel tawh em ? BA/BCom/BSc zir zawm nge tha ang, thildang zir?
Heng ngaihtuahna te hi tuna result nghak mek te hian kan neih a \ha hle mai. Nu leh pa te pawhin kan fate ngaihtuah pui ila, Result a rawn chhuah hnua a ngaihtuahna sen chawp ai chuan tuna lo ngaihven lawk hi a finthlak a, tum mumal neia kan fate hi kan kaihhruai a \ul hle a ni.
Zir tur thlan kawngah hian ngaihtuahna sen a \ul hle mai. Sawrkar hna hi kan duh vek a, kan tum ber pawh a ni hlawm. General Line-a zir chhoh pawp pawp hi a \hat viau rualin hna hmuh theihna remchang awm theihna lam te kan ngaihtuah a ngai. Tin, nakina kan ram leh Sawrkarin a mamawh tur ngei ngei te ngaihtuah a, chutiang lam thiamna lo neih lawk te hi a finthlak ngei ang. Entirnan, mihring kan pung zel a, bawlhhlawh kan ngah tulh tulh a, chutih rualin a paih dan leh enkawl dan ah harsatna kan tawk a. Kan bawlhhlawh te hi \awih ral thei leh \awih thei lo te an ni nuaih tawh si a. Tunah veng tinah AMC in PPP Mode hmangin an khawn khawm a, hmun2/3 velah kan paih khawm a ni ber a. A tih ral dan leh sawngbawl dan kan ngaihtuah loh chuan nakinah kan la buai ngei dawn a. Chuvangin Waste Management lama thiamna nei te chu nakin lawkah Sawrkarin a mamawh ngei dawn a, hemi lama in lo inhmakhua te pawh a hi finthlak mai thei.
Kan changkang zel a, kan in leh lo enkawl dan pawh a changkang chho ve ta zel a, Aizawl khawpui chhungah ngei pawh In tha tak tak, sap ram In ang mai hi a ther fur tawh a. In chhung ropui tak tak leh changkang tak tak pawh a tam ta. Heng kan In chhung cheimawi tur hian Mizo zingah hetiang lama mithiam, Interior designer kan la nei tam lo hle a. Tunah han hausa deuh leh In thatak tak nei chuan Interior Designer te hi an inchhung chei turin an rawn tawh a, ram a thang zel anga kan la mamawh chho zel ang. Chuvangin hetiang lama thiamna nei hi Mizote zingah kan mamawh tul tulh dawn. Chuvangin Interior Designing zirna lamah te pawh hian ngaihtuahna seng ta ila.
A pawimawh berah chuan zirlaite hian kan zir leh zel turah hmakhawthlir thui tak nei ila, nu leh pa te pawh kan fate zirna chungchangah hian ngaihtuahna tak tak sen pui ila. An \hiante zir ang ngawt ni lo deuh, an tui zawng leh thiam zawng, an talent neih dan te, an ngaihtuah zawng te chik ila, an zir chhunzawm zelna turah hian ngaihtuahna i sen pui ang u. Chutih rualin kan ram mamawh leh hna an zawn pawh a hna awm thei tur te ngaihtuah pui ila, thiamna sang tak nei si, mahse an thiamna chhawr hleih theihloh te a awm ve a nia. Entirnan, Mizo zingah Philosophy subject MA zir leh pass chhuak engemaw zat an awm a, mahse Mizoram hian College-ah leh Sikul-ah te Philosophy subject nei an awm leh si lova, (PUC in an la nei em ka hre lo), an tan hna zawn a har em em a ni. An thiamna behchhan khan hna zawn tur a vang hle a ni. State dangah an zawng a nih chuan thuhran.
Chuvangin zirna kawng inkawhhmuhnaah hian ngaihtuahna i seng ang u.
(Vanglaini 7/4/2012)

No comments:

Post a Comment